https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/issue/feed Eunomia - Rozwój Zrównoważony - Sustainable Development 2025-06-03T13:39:32+02:00 Dr Henryk Kretek hk@buzek.pl Open Journal Systems <p>Półrocznik Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development to czasopismo naukowe otwarte dla pracowników naukowych oraz studentów. Publikuje badania i artykuły poświęcone idei zrównoważonego rozwoju w naukach technicznych, humanistycznych i społecznych. Czasopismo jest wydawane w formie papierowej oraz w formie elektronicznej.</p> <p>Redakcja przyjmuje oryginalne artykuły naukowe, przeglądowe, opiniotwórcze, w wydaniu specjalnym, komunikaty, notki techniczne w języku polskim i angielskim. Zostaną one opublikowane w następujących sekcjach: techniczna, humanistyczna, społeczna, kulturoznawczo-literaturoznawcza, międzynarodowa i studencka.</p> <p>Wszystkie artykuły zatwierdzone do publikacji przez Redakcję są publikowane bezpłatnie w otwartym dostępie (Open Access). Kierujemy się kryteriami określanymi przez organizacje międzynarodowe Katalog Czasopism o Otwartym Dostępie (Directory of Open Access Journals – DOAJ) , Stowarzyszenie Wydawców Open Access (Open Access Scholarly Publishers Association – OASPA).</p> <p>Artykuły zgłaszane do czasopisma, recenzowane są przez krajowych i zagranicznych recenzentów specjalizujący się w naukach technicznych, humanistycznych i społecznych. Szczegółowa procedura recenzowania stosowana przez Redakcję jest udostępniona na stronie internetowej. Lista recenzentów współpracujących z czasopismem jest publikowana raz w roku.</p> https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/273 O ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ MĄDROŚCI 2025-06-02T14:32:12+02:00 Wiesław Sztumski wieslaw2008@gmail.com <p>Artykuł zawiera rozważania na temat ewolucji mądrości zmierzającej do atrofii. Autor jest przekonany o tym, że jedną z istotnych przyczyn tego zjawiska jest – mówiąc ogólnie – niezrównoważony rozwój mądrości, którą traktuje jak system. Jego struktura składa się głównie ze sposobów myślenia, zwanych też stylami myślenia. A więc w szczególności przyczyną regresu mądrości jest mocno zróżnicowany, czyli niezrównoważony rozwój sposobów myślenia. Dlatego najwięcej miejsca zajmuje prezentacja poszczególnych sposobów myślenia. W zakończeniu autor zaprezentował swoje refleksje oraz wnioski dotyczące dalszego niezrównoważonego rozwoju mądrości i możliwości zastąpienia go rozwojem zrównoważonym.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/274 ZASADY STOSOWANIA ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH W EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ Z WIERZYTELNOŚCI PIENIĘŻNYCH 2025-06-02T14:42:04+02:00 Joanna Durajewska joannadurajewska@interia.pl <p>Tematem niniejszego artykułu jest wprowadzenie do tematu egzekucji administracyjnej z wierzytelności pieniężnych i wybranych zasad jej stosowania w opinii autora niniejszego artykułu. Przedstawiono tematykę związaną z zastosowaniem środków egzekucyjnych z wierzytelności pieniężnych w oparciu o wybrane zasady stosowania środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/275 WPŁYW PRACY ZDALNEJ NA ORGANIZACJĘ I JEJ PRACOWNIKÓW 2025-06-02T15:06:01+02:00 Paulina Nyrka paulina.012602@gmail.com <p>Historia pracy zdalnej ukazuje jej rozwój od czasów historycznych do współczesności, podkreślając kluczowe zmiany społeczno-gospodarcze. W artykule porównano także pojęcia pracy zdalnej i telepracy, wyjaśniając ich różnice i zastosowania. Różne formy pracy zdalnej, takie jak praca domowa, zdalne biura, praca mobilna, zmienna i ad hoc, zostały opisane z przykładami ich zastosowań. Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na popularyzację pracy zdalnej, wprowadzając istotne zmiany społeczne i organizacyjne. W kontekście RODO omówiono ochronę danych osobowych w pracy zdalnej, podkreślając konieczność zachowania bezpieczeństwa. Prawa pracowników w tym modelu obejmują godziwe warunki pracy, czas pracy, odpoczynek i równe traktowanie. Artykuł analizuje również zalety i wady pracy zdalnej, takie jak elastyczność i oszczędność czasu oraz wyzwania, jak izolacja społeczna. Rola Państwowej Inspekcji Pracy obejmuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów dotyczących pracy zdalnej. Na koniec omówiono technologie wspierające pracę zdalną, takie jak oprogramowanie i platformy komunikacji, które są kluczowe dla efektywności i współpracy w tym modelu pracy.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/276 ŚRODKI UNIJNE JAKO ŹRÓDŁO DOCHODU BUDŻETU GMINY LUBOMIA W LATACH 2019-2022 2025-06-02T15:13:22+02:00 Simona Porwoł Simona.porwol@tlet.pl <p>Celem niniejszej pracy jest wskazanie istoty wpływów środków unijnych do budżetu gminy Lubomia. Praca zawiera treści skupiające się na pojęciu gminy oraz jej zakresie działania, a także samodzielności finansowej. Skoncentrowano się na przedstawieniu budżetu gminy oraz jego strukturze i zasadach działania. Scharakteryzowane zostały podstawowe fundusze unijne oraz szczegółowo opisano założenia Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Przeanalizowano działalność gminy, uwzględniając inwestycje realizowane zarówno z własnego wkładu finansowego, jak i przy wsparciu funduszy unijnych, w latach 2019-2022.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/277 PROBLEM PLAGIATU W ROZWIĄZANIACH PRAWNYCH WE FRANCJI – UWAGI I REFLEKSJE OGÓLNE 2025-06-03T10:49:12+02:00 Lidia Zacharko lidia.zacharko@us.edu.pl Aleksander Zacharko aleksander.zacharko@us.edu.pl <p>We francuskiej nauce prawa od dłuższego czasu toczy się dyskurs naukowy na temat zjawiska plagiaryzmu, które dotyczy uczniów, studentów oraz pracowników naukowo-dydaktycznych. Zjawisko plagiaryzmu jest wynikiem umasowienia edukacji na wszystkich szczeblach, a w szczególności na poziomie szkolnictwa wyższego. W artykule można wyróżnić dwie zasadnicze części: w pierwszej części przedstawiono siatkę pojęć, tj. pojęcie plagiatu i jego rodzaje, natomiast w drugiej części jako zasadniczej przedstawiono plagiat jako naruszenie autorskich praw osobistych z przyczyn umyślnych oraz nieumyślnych wraz z problematyką odpowiedzialności.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/278 HISTORIA ROZWOJU MYŚLIWCÓW ODRZUTOWYCH NA PRZESTRZENI PIĘCIU GENERACJI 2025-06-03T11:23:27+02:00 Maksymilian Kuśka mk316556@student.polsl.pl Hanna Kałuża hk316567@student.polsl.pl Piotr Świstek ps316607@student.polsl.pl Mikołaj Stiebal ms316620@student.polsl.pl Julia Murzyn jm316589@student.polsl.pl <p>Na przestrzeni ostatnich 80 lat społeczność naukowców podzieliła myśliwce odrzutowe na pięć różnych generacji, według różnych aspektów. Generacja pierwsza, do której zalicza się pionierskie konstrukcje – pierwsze myśliwce napędzane silnikami odrzutowymi, ma swą genezę jeszcze w czasach drugiej wojny światowej. Druga generacja, przypadająca na lata 50. i wojnę koreańską, zawiera w sobie maszyny naddźwiękowe wyposażone w pociski rakietowe. Trzecia generacja obejmuje myśliwce z lat 60. i 70. Widać w niej przejście od wysokiej specjalizacji do wielozadaniowości. Rozwija się też awionika oraz systemy uzbrojenia. Czwartą generację cechuje wielozadaniowość maszyn, zaawansowana elektronika oraz rozwój radarów i pocisków. Generacja 4,5 oferuje zaś mniejszą wykrywalność przez radary oraz narzędzia do lepszego kontaktu między maszynami. Myśliwce generacji piątej cechują się technologią stealth oraz znaczną cyfryzacją.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/279 POCZĄTKI JW GROM: ANALIZA WYZWAŃ ORGANIZACYJNYCH I OPERACYJNYCH PODCZAS FORMOWANIA JEDNOSTKI 2025-06-03T11:38:09+02:00 Jakub Jendrysik jakubgrysik@gmail.com Szymon Jureczka jureczkaszymon@gmail.com Tobiasz Kaszta tobiaszkaszta2.2@gmail.com <p>Praca „Początki JW GROM: Analiza wyzwań organizacyjnych i operacyjnych podczas formowania jednostki” ma na celu analizę początkowych trudności, które obejmowały kwestie związane z rekrutacją odpowiednich kadr a także adaptacją do nowoczesnych standardów szkolenia i prowadzenia operacji specjalnych w dynamicznie zmieniającym się środowisku na początku lat 90. Jednostka Wojskowa GROM, powstała w 1990 roku, jest jednym z najbardziej elitarnych oddziałów specjalnych Wojska Polskiego. Jej utworzenie było odpowiedzią na rosnące wyzwania związane z międzynarodowym terroryzmem oraz potrzebą zwiększenia zdolności operacyjnych Polski w zakresie działań specjalnych.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/280 BEZPIECZEŃSTWO I WYZWANIA W ORGANIZACJI IMPREZ MASOWYCH 2025-06-03T11:55:08+02:00 Agnieszka Klinik agnieszka.klinik20@gmail.com Edward Dąbal edward.dabal@interia.pl Przemysław Szczepkowski przeszcz001@gmail.com <p>Tematem artykułu są imprezy masowe, które są ważne dla społeczeństwa w kwestii kulturowej oraz fakt, że z roku na rok imprezy te zyskują na popularności, gromadząc tysiące uczestników w jednym miejscu. Główną ideą pracy jest przedstawienie zagrożeń, jakie niosą ze sobą imprezy masowe, jak i również podkreślenie szerokiego zakresu obowiązków, jakie ciążą nie tylko na organizatorze wydarzenia, ale także na wszystkich podmiotach odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/281 WOJNA IZRAELA PRZECIWKO HAMASOWI 2025-06-03T12:01:40+02:00 Michał Osmenda michal.osmenda1@gmail.com <p>Praca analizuje historię i współczesność Izraela oraz Bliskiego Wschodu – począwszy od drugiej aliji, poprzez I wojnę światową z udziałem Lloyda<br />George'a i T.E. Lawrence'a, aż po współczesne konflikty z Hamasem. Omawia założenie Izraela w 1948, wojny izraelsko-arabskie, kryzys sueski, wojnę sześciodniową i Jom Kipur. Zwraca uwagę na wpływ Holokaustu, rolę ONZ, kwestie osiedli i wpływ konfliktu na cywilów. Podkreśla wielowymiarowość konfliktu izraelsko-palestyńskiego, łączącego aspekty polityczne, historyczne i kulturowe oraz złożoność dążenia do trwałego rozwiązania.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/282 UPOLITYCZNIENIE STACJI TELEWIZYJNYCH W POLSCE: ANALIZA PRZEKAZÓW INFORMACYJNYCH Z 13 GRUDNIA 2024 ROKU 2025-06-03T12:08:55+02:00 OLiwia Glombek og312011@student.polsl.pl Maja Mikołajczak mm312066@student.polsl.pl Konrad Latkowski kl312052@student.polsl.pl Zofia Biegańska zb312002@student.polsl.pl Laura Łukaszczyk ll312058@student.polsl.pl <p>W artykule została przedstawiona analiza pięciu głównych stacji telewizyjnych: Polsat, TVN, Republika, TVP1 oraz Trwam. Zostały przeanalizowane i scharakteryzowane na bazie wydań głównych wiadomości z dnia 13 grudnia 2024 roku w kontekście ich upolitycznienia. Analiza jest oparta na pierwszych dziesięciu minutach. Dzień 13 grudnia to dzień szczególny dla Polaków, ponieważ 13 grudnia 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny1, dlatego również zwracaliśmy uwagę, która stacja przypomni o tej szczególnej rocznicy w pierwszych dziesięciu minutach.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/283 ANALIZA ZAWARTOŚCI PRZEKAZU GŁÓWNYCH WYDAŃ WIADOMOŚCI WYBRANYCH STACJI TELEWIZYJNYCH W DNIU 13.12.2024 ROKU 2025-06-03T12:21:20+02:00 Martyna Kłak martyna.klak0406@gmail.com Zofia Kowal zk312043@student.polsl.pl Michał Kocher mk312039@student.polsl.pl Dawid Kisiecki dk312021@student.polsl.pl Agata Kielar ak312019@student.polsl <p>Artykuł przedstawia analizę sposobu prezentowania informacji w programach informacyjnych pięciu stacji telewizyjnych: Telewizja TRWAM, TVN,<br />Polsat, TVP oraz Republika w kontekście pierwszych dziesięciu minut wydań z dnia 13 grudnia 2024 roku. Szczególną uwagę poświęcono na ukazanie priorytetów redakcyjnych każdej ze stacji oraz na sposób narracji w odniesieniu do rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Wyniki analizy wskazują na znacznie zróżnicowane podejście do prezentowanych tematów, poziomu obiektywizmu oraz zastosowania retoryki emocjonalnej. Analiza ukazała, że część stacji pomija kluczowe wydarzenia historyczne, skupiając się na współczesnych aspektach politycznych. Przeprowadzone badanie umożliwia głębsze poznanie mechanizmów funkcjonowania polskiego rynku medialnego oraz jego oddziaływania na opinię publiczną.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/284 WSPOMAGAJĄCA ROLA SFERY EMOCJONALNO- MOTYWACYJNEJ W INTENSYFIKACJI PROCESU WCZESNEJ EDUKACJI 2025-06-03T12:35:10+02:00 Gabriela Kapica gmkapica2@wp.pl <p>W artykule dokonano analizy procesu intelektualnego oraz społecznego funkcjonowania młodszych uczniów pod kątem towarzyszących im doznań emocjonalnych. Szczegółowe rozważania ukazują przeżycia, których źródłem są sytuacje edukacyjne, generowane zarówno w toku tradycyjnego, jak i aktualnie pożądanego, zmodernizowanego modelu procesu uczenia się oraz komunikacji pedagogicznej.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/285 CZAS PANDEMII NOWĄ SYTUACJĄ DLA SZKOLNICTWA AKADEMICKIEGO. DOŚWIADCZENIA Z CZASÓW EPIDEMII 2025-06-03T12:44:00+02:00 Ludmiła Nowacka ludmila.nowacka@akademiarac.edu.pl <p>Okres pandemii przyczynił się do licznych zmian w naszym życiu, w tym w obszarze ekonomicznym i społecznym. A co za tym idzie, nie ominął też uczelni wyższych. Pracując w tym środowisku, warto się przyjrzeć opiniom samych zainteresowanych, czyli studentów, jak odnieśli się do nowej formy nauczania hybrydowego czy zdalnego. Jak w tych warunkach wyglądała logistyka nauczania i organizacja pracy oraz efekty uczenia się. Refleksje, które wynikają z nowej sytuacji, mogą być wykorzystane w innych trudnych czasach funkcjonowania uczelni. Badani studenci zauważają szereg pozytywów nauczania on-line, ale też potrafią wytknąć słabe strony tej metody, jak np. „pozorne nauczanie”. Nauczanie zdalne może być kolejną metodą w określonych warunkach, która uatrakcyjni bądź wzbogaci obszar metodyczny i merytoryczny uczelni wyższych.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/286 ZASTOSOWANIE METOD HEURYSTYCZNYCH DO OPTYMALIZACJI CIĘCIA ARKUSZY ROBOTEM KAWASAKI 2025-06-03T12:58:05+02:00 Damian Kurzydym damian.kurzydym@akademiarac.edu.pl <p>W artykule przedstawiono zrobotyzowane stanowisko do optymalnego cięcia laserem. Proces cięcia laserem wiąże się z tematyką optymalizacji, która jest trudna i stanowi niejednokrotnie problem dla wielu pracowników. W związku z tym pomocy należy szukać w różnych algorytmach oraz metodach programowania robotów. Problem optymalizacji przedstawiony w pracy polega na optymalnym rozkładzie elementów prostokątnych na arkuszu, przy zachowaniu minimalnej powierzchni odpadu. Przeprowadzono symulacje off-line oraz rzeczywiste testy zrobotyzowanego wycinania dla robota Kawasaki z zastosowanym laserem edukacyjnym. Zastosowane w pracy algorytmy heurystyczne dają zawsze dobre (niekoniecznie najbardziej optymalne) rozwiązania, o zagwarantowanej jakości i niewiele odbiegające od rozwiązania optymalnego, przy niewielkich nakładach obliczeniowych. Ostateczna robotyzacja cięcia laserowego zapewnia znacznie zwiększenie wydajności oraz uzyskanie lepszej jakości ciętych powierzchni. Dodatkowo zwiększa ona powtarzalność wykonywanych elementów oraz pozwala na masową produkcję elementów o bardzo skomplikowanych kształtach.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/287 NAUKA JĘZYKÓW PROGRAMOWANIA STEROWNIKÓW PLC W DOBIE OBECNEGO ROZWOJU 2025-06-03T13:05:13+02:00 Piotr Wilk piotr.wilk@akademiarac.edu.pl <p>Artykuł zawiera opis języków programowania programowalnych sterowników logicznych (PLC), które szczegółowo omówiono w normie<br />IEC61131-31. W treści artykułu można odnaleźć również wskazówki dla początkujących automatyków, dotyczące wyboru języka bądź języków programowania sterowników logicznych. W związku z tym autor wskazuje te języki programowana, które są obecnie najczęściej stosowane przez doświadczonych automatyków. Jednocześnie stara się odpowiedzieć na pytanie, czy warto jeszcze uczyć się języków programowania w czasach dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/288 ZWIĄZEK MIĘDZY CENAMI PRODUKCJI, CENAMI KONSUMPCYJNYMI I CENAMI IMPORTOWYMI PRODUKTÓW ROLNYCH – DANE Z KOSOWA 2025-06-03T13:11:34+02:00 Afrore Berdyna Mazreku afroremazreku01@gmail.com Adem Qorolli adem.qorolli@unite.edu.mk Ruzhdi Matoshi ruzhdi.matoshi@unite.edu.mk <p>W niniejszym artykule zbadano związek między zharmonizowanym wskaźnikiem CPI, który oznacza wskaźnik cen konsumpcyjnych, wskaźnikiem<br />cen producentów rolnych (APPI) i cenami importowymi produktów rolnych w Kosowie. Dane wykorzystane w tym badaniu pochodzą z Kosowskiej Agencji Statystycznej i obejmują miesięczne szeregi czasowe w okresie od stycznia 2015 r. do grudnia 2022 r. W badaniu zastosowano różne techniki statystyczne, w tym testy pierwiastka jednostkowego, analizę kointegracji i wektorowy model korekty błędem. Metody te zostały zastosowane do analizy wzajemnych powiązań między trzema zmiennymi: wskaźnikiem cen zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (HCPI) i cenami importowymi produktów rolnych. Dodatkowo przeprowadzono analizę przyczynowości Grangera w celu oceny potencjalnych związków przyczynowych między tymi zmiennymi. Wyniki pokazały, że HCPI powoduje APPI, ale APPI nie powoduje HCPI; import powoduje APPI, ale APPI nie powoduje importu. Wreszcie, import nie powoduje HCPI, ale HCPI powoduje import. Artykuł kończy się odpowiednimi zaleceniami politycznymi.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu https://www.ojs.akademiarac.edu.pl/index.php/eunomia/article/view/289 O KONTEKSTACH ISTNIENIA GATUNKU CZŁOWIEKA 2025-06-03T13:39:32+02:00 Joanna Kapica-Curzytek j.curzytek@cm.uz.zgora.pl <p>Toczący się na świecie od kilku dekad proces globalizacji ma swoje ważne narzędzie: jest nim język jako środek porozumienia i współdziałania w skali planetarnej. Bez tego nie dochodziłoby do tak szybkich i gruntownych przemian w każdej dziedzinie działalności człowieka. Realia historyczne i polityczne (a także czynniki lingwistyczne) zdecydowały, że rolę języka globalnego pełni obecnie angielski, choć – gdyby okoliczności były inne – na tym miejscu mógłby być równie dobrze inny język.</p> 2025-05-15T00:00:00+02:00 Prawa autorskie (c) 2025 Akademia Nauk Stosowanych w Raciborzu